Boksit 101
Boksit Nedir?
Boksit, 1821 yılında, Güney Fransa'daki Les Baux Köyü yakınlarında keşfedilmiş ve ismini buradan almıştır.
Sertliği 1 ile 3 ve yoğunluğu 2,5 ile 3,5 gr/cm³ arasında değişen alüminyum oksit ve hidroksitlerin karışımıdır.
Kimyasal formülü genellikle 'Al2O3NH2O' şeklindedir. Fakat içindeki mineraller farklılık gösterdiği için formülü de değişebilmektedir.
Mineral mi Cevher mi?
Mineraller, saf bileşiklerdir ve kesin bir formülle açıklanabilirler. Cevherler ise, saf olmayan mineral formlarıdır.
Boksit genellikle mineral olarak bilinse de, minerallerden oluşan bir cevher veya madendir.
Boksitin Özellikleri
- Alüminyum oksit ile böhmit, gibsit, korund ve diyasporit gibi minerallerden oluşan boksit, heterojen bir karışım şeklinde ve amorf yapıdadır.
- Genel olarak demir oksit, silisyum oksit ve titanyum oksit içerir.
- Genellikle oolitik, masif, toprağımsı ve kil gibi bulunur.
- İçeriğindeki demir miktarına göre rengi beyaz, sarı, yeşil, gri, kırmızı veya kahverengi olabilir.
Dünyadaki metal alüminyum üretiminin % 99’u bu cevherden temin edilmektedir ve boksit üretimi, alüminyum talebine paralel olarak artış göstermektedir. Ayrıca çimento, demir çelik, refrakter ve aşındırıcı sanayilerinde de boksit sıkça kullanılmaktadır. Bu bakımdan boksit cevheri dünya ticaretinde önemli bir yer tutmaktadır. Dünya boksit üretimi 2015 yılı itibarı ile yılda 350 milyon tona ulaşmıştır.
Her yıl 160 milyon metrik tondan fazla boksit çıkarılmaktadır.
Boksit rezervlerinin 55 ila 75 milyar metrik ton olduğu tahmin edilmektedir.
Ülkemiz ise bu rezerve sahip diğer ülkelerin coğrafi konumlarına kıyasla son derece stratejik bir lokasyonda yer almakta, lojistik avantajını ortaya koymaktadır.
Dünyada boksit işletilebilir rezerv toplamıyaklaşık 30 milyar tondur.
Ülkemizde ise
işletilebilir boksit
rezerv toplamı
yaklaşık
63 milyon tondur.
Bauxite Madencilik
Muğla ili, Menteşe ilçesinde
1655 hektar alan
üzerine kurulu
tesislerinde faaliyetlerine
devam etmektedir.
Alüminyumun Ham Maddesi
Boksit; iletkenlik, dayanıklılık, kolay işlenebilirlik ve hafiflik gibi yapısal özellikleri sayesinde her geçen gün daha fazla sektörde kullanılmaya başlanan alüminyumun üretilebildiği tek madendir.
Dünya genelinde boksit tüketiminin %85-90'ı alüminyum üretimine yöneliktir.
Genel olarak dört birim boksitten bir birim alüminyum üretilmektedir.
Yer Kabuğunda En Bol Bulunan 3. Cevher
Başta alüminyum olmak üzere farklı metallerin üretiminde kullanılan boksit, dünya ticaretinde oldukça güçlü bir yere sahiptir.
Dünyadaki mevcut boksit yatakları, yüzlerce yıl boyunca boksit ihtiyacını karşılayabilecek kapasitededir.
Geniş Kullanım Alanı
Boksit alüminyumun hammaddesi olmasının yanı sıra; vanadyum ve galyum gibi elementlerin üretimi, refrakter sanayi, kimya endüstrisi, çimento endüstrisi, ateşe dayanıklı yapı malzemelerinin üretimi, petrol ve doğalgaz endüstrisi, uçak ve otomotiv sanayi, metalurji uygulamaları, zımpara kağıdı ve tozları ile demir ve krom üretimi gibi geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Dünyada ve Türkiye'de Boksit Rezervleri
Boksit yatakları genellikle yüzeye 0-2 m yakınlıktadır ve dünya boksit yataklarının yaklaşık %80'inde açık işletmecilik yapılır.
Dünyada boksit işletilebilir rezerv toplamı yaklaşık 30 milyar tondur. En zengin rezerve sahip ülkeler sırasıyla Gine (7,4 milyar ton), Avustralya (6 milyar ton), Vietnam (3,7 milyar ton), Brezilya (2,6 milyar ton), Jamaika (2 milyar ton), Endonezya (1 milyar ton), Çin (1 milyar ton), Guyana (0,8 milyar ton), Hindistan (0,8 milyar ton) ve Rusya'dır (0,5 milyar ton).
Ülkemizde işletilebilir boksit rezerv toplamı yaklaşık 63 milyon tondur. En yüksek rezerve sahip bölgeler sırasıyla Seydişehir – Akseki (31 milyon ton), Muğla – Milas – Yatağan (17,5 milyon ton) ve Tufanbeyli – Saimbeyli'dir (9,8 milyon ton).